Kent tarihi açısından ülkemizde yapılan çalışmalar son yıllarda ciddi bir ivme kazansa da, bu husus özellikle Avrupa şehirlerine dair yapılan araştırmalarla kıyaslandığında, arada hâlâ kat edilmesi gereken ciddi bir mesafenin olduğu görülür. İstanbul, tarihi, kültürel, coğrafik, stratejik, ekonomik vb. birçok özelliğinden dolayı yüzyıllardır birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve yapmaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da kent tarihi ile ilgili araştırılması gereken yüzlerce konu bulunmakta ve her araştırma bir diğerinin yolunu açmaktadır.
İstanbul'un 100'leri Serisi bu anlamda önemli konuların belli bir sayfa sınırlandırılması içinde anlatıldığı formatıyla, bu alanlara ilişkin yapılacak derinlemesine çalışmalar adına bir girizgâh niteliğindedir. Projenin öncelikli amaçlarından birisi de sokak adlarından dini ya da kültürel yapılarına, sanat anlayışından hakkında yazılan şiirlere kadar her şeyin çok çabuk değiştiği ve/veya hatıradan silindiği İstanbul ile ilgili bir belleğin tazelenmesi, birçok değerin unutulmamasıydı. Bu anlamda hazırlanan ve basılan kitapların okuyucular tarafından da büyük ilgi görmesi, serinin bazı kitaplarının kısa süre içerisinde ilk baskısının tükenmesi projenin başlangıçta öngörülen hedefleri yolunda emin adımlarla yürüdüğünü göstermektedir. Serinin ESGADER tarafından 2010 yılının "En İyi Ansiklopedik Eseri" ödülüne layık görülmesi de bu başarının bir nişanesi olarak değerlendirilebilir.
İstanbul'un 100'leri Serisi, okuyucularına, bir anlamda şehrin sakinlerine aynı zamanda bir farkındalık kazandırmayı amaçlamaktadır. İstanbul'un 100 Su Yapısı adlı eseri okuyan birinin Bozdoğan Kemeri'nin altından geçerken taşlarının yüzyıllarca yıl önce Kadıköy surlarından sökülüp getirilmiş olduğunu düşünmesi, yanından öylesine geçtiği bir caminin Mimar Sinan'ın ustalık eserlerinden biri olduğunu fark etmesi, Karaköy'den Galata'ya çıkarken gördüğü Kamondo merdivenini yaptıran ailenin hikayesini İstanbul'un 100 Ailesi kitabında bulması şehir sakinlerinin yaşadıkları yeri tanıması ve buraya sahip çıkması anlamında oldukça önemlidir. Bunun yanında seride yer alan İstanbul'un 100 Kilisesi adlı eser özellikle Helenistik eğitimi alan öğrenciler için başucu kitaplarından biri olmuştur. İstanbul'un 100 Romanı adlı kitap birçok ilköğretim okulunda ve lisede Türk edebiyatı müfredatının oluşturulmasında yardımcı kaynak olarak kullanılmaktadır. Ve kitaplar basılmaya devam ettikçe benzeri kullanımlara hizmet etmeye devam edecektir. İstanbul ile ilgili yayımlanan pek çok kitap bulunsa da birkaç ansiklopedik yayın dışında bu bilgilerin derli toplu bir arada bulunduğu yayın sayısı azdır. Bu kitaplar da ansiklopedi okuma ya da araştırma yapma gibi temayülü olmayan popüler okur tarafından pek ilgi görmemektedir.
İstanbul'un 100'leri Serisi, Batılıların "coffee-table book" dedikleri, içerik ve görselleri ile okunması oldukça kolay ve rahat formatıyla bu boşluğu doldurmak adına bir girişimdir. Günümüzde popüler okuyucu, teknolojik gelişmelerle birlikte bilgiyi tabiri caizse ayağına beklemektedir. İstanbul'un 100'leri serisi bu anlamda çeşitli kaynaklardan derlediği bilgileri, onların hoşlarına gidecek anılarla ve hikayelerle süsleyerek, aynı zamanda görsel tasarımıyla da titizlikle ilgilenerek çok daha geniş bir kesime seslenmektedir. Okur bu kitaplarda, ansiklopedi sayfalarını karıştırma ihtiyacı dahi duymadan İstanbul'daki yalılardan, bu şehirde basılan paralara kadar geniş bir yelpazede istedikleri bilgiye kolayca erişebilmektedir.
Proje tamamlandığında, yani 100 kitaba ulaşıldığında İstanbul için dev bir kitaplık meydana gelecektir. Bu çalışmadan yola çıkılarak, Örneğin İstanbul'un 100 Kilisesi, İstanbul'un 100 Kaybolan Eseri, İstanbul'un 100 Roma Bizans Eseri gibi kitaplardan bir derleme yapılıp yabancı dillere çevrilerek şehrin tanıtımına büyük katkı sağlanabilir. İstanbul, ülke tarihi ile yapılacak herhangi bir çalışmada illaki başvurulması gereken bir kaynaktır. Bu anlamda serinin kitapları şehir dışından yapılacak akademik ya da kişisel herhangi bir araştırmada büyük kolaylık sağlayacaktır. Uluslararası düzeyde ise yapılacak çeviri faaliyetleri ve PR çalışmaları ile serinin başarısı katlanacaktır.
English